فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تحلیل و بررسی کیفیت زندگی شهری از نگاه پیچیدگی(مطالعه موردی : ناحیه 2 منطقه 13شهرداری تهران)
  کرامت اله زیاری حسین حاتمی نژاد حسین بهبودی مقدم
  کیفیت زندگی شهری مفهومی چند بعدی است و ابعاد مختلف اجتماعی،اقتصادی،سیاسی وکالبدی را در بر می گیرد.این تنوع در ابعاد، سبب می شود تا برنامه ریزی کیفیت زندگی تحت تاثیر بازیگران و عوامل مختلف قرار بگیرد و با ویژگی های پیچیدگی چون عدم قطعیت،رشد غیر خطی و قابلیت غیر قابل پیش چکیده کامل

  کیفیت زندگی شهری مفهومی چند بعدی است و ابعاد مختلف اجتماعی،اقتصادی،سیاسی وکالبدی را در بر می گیرد.این تنوع در ابعاد، سبب می شود تا برنامه ریزی کیفیت زندگی تحت تاثیر بازیگران و عوامل مختلف قرار بگیرد و با ویژگی های پیچیدگی چون عدم قطعیت،رشد غیر خطی و قابلیت غیر قابل پیش بینی متبلور شود. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی چگونگی کیفیت زندگی شهری در ناحیه ۲ شهرداری منطقه 13 تهران و تحلیل عوامل موثر بر آن از نگاه پیچیدگی است.شیوه جمع‌آوری اطلاعات مبتنی بر پرسشنامه و مصاحبه بوده است و برای تحلیل داده ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرم‌افزار Expert Choice و روش مکتور (Mactor) استفاده شده است.نمونه آماری پژوهش شامل ۲۸۰ نفر از ساکنین و ۵۰ نفر از کارشناسان شهرداری منطقه ۱۳ و ناحیه ۲ آن است.در بررسی چگونگی کیفیت زندگی بر اساس نتایج تکنیک AHP مشخص شد که از نظر کیفیت ابعاد کالبدی- فضایی (عینی )، زیست ‌محیطی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی، محله نیرو هوایی و از نظر کیفیت ابعاد کالبدی- فضایی(ذهنی) محله پیروزی،مطلوب ترین محلات به حساب می آیند.اما در بررسی عوامل موثر بر کیفیت زندگی مشخص شد که تنوعی از بازیگران در سیاستهای تاثیرگذار بر کیفیت زندگی شهری تهران نقش دارند و مواضع متفاوتی از همگرایی،واگرایی و رقابت نسبت به سیاستهای کیفیت زندگی از خود نشان می دهند. چنین تنوعی در بازیگران و همگرایی،واگرایی و رقابت در موضع گیری آنها در قبال سیاستها، حکایت از تنوع و گوناگونی عناصر مداخله در برنامه ریزی شهری به ویژه کیفیت زندگی دارد.یعنی دوران انگاره شهر به عنوان ماشین با ابزار اجرایی مانند طرح های جامع و تفصیلی و مدلهای ایستا به پایان رسیده است و انگاره ای جدید به نام شهر به عنوان یک سیستم پیچیده را تداعی می کند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - تحلیل الگوی فضایی _ زمانی تولید غلات در ایران
  حسنعلی فرجی سبکبار محمد رضا رضوانی فاطمه  جمشیدی بهمن  طهماسی
  کشاورزی با توجه به نقش مهمی که در تامین مواد غذایی، مقابله با چالش‌هایی همچون افزایش گرسنگی در سطح جهان و تهیه مواد مورد نیاز صنایع جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های حکومت‌ها مختلف دنیا به خود اختصاص داده است. در ایران نیز توجه به امنیت غذایی و تولیدات بخش کشاورزی هموار چکیده کامل

  کشاورزی با توجه به نقش مهمی که در تامین مواد غذایی، مقابله با چالش‌هایی همچون افزایش گرسنگی در سطح جهان و تهیه مواد مورد نیاز صنایع جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌ریزی‌های حکومت‌ها مختلف دنیا به خود اختصاص داده است. در ایران نیز توجه به امنیت غذایی و تولیدات بخش کشاورزی همواره یکی از اهداف عمده برنامه‌های توسعه روستایی و کشاورزی بوده است. برای تحقق امنیت غذایی علاوه بر توجه به منابع تولید غذا توجه به توزیع فضایی تولید مواد غذایی نیز ضروری است. گروه غلات یکی از زیر بخش‌های کشاورزی است که بخش عمده نیازهای غذایی جوامع را تامین می‌کند. در همین زمینه، باتوجه به نقش موثر غلات آن در تامین امنیت غذایی کشور، در پژوهش حاضر به تحلیل روندها و تغییرات فضایی و زمانی تولید غلات(گندم و جو) طی یک دوره 35 ساله از 1362 تا 1397 پرداخته شده است. در این مطالعه روش پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه‌ای و داده‌های رسمی جهاد کشاورزی و مرکز آمار ایران صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های آمار فضایی در محیط نرم‌افزار Arc Map انجام شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد در سطح ملی روند کلی تولید گندم و جو با افزایش همراه بوده است. نتایج پژوهش در سطح استان‌ها نشان می‌دهد الگوی فضایی تمرکز تولید گندم از شرق و مناطق داخلی کشور به غرب کشور تغییر پیدا کرده است. و الگوی فضایی جو نشان دهنده کاهش تعداد استان‌های با تولید بالا و افزایش تعداد استان‌های با تولید کم است. همچنین نتایج تحلیل فضایی در سطح شهرستان‌های کشور نشان می‌دهد محل تمرکز تولید گندم در مناطقی از غرب، جنوب غرب و شمال شرق کشور شناسایی شده است و محل تمرکز تولید جو در یک منطقه از غرب تا مناطق داخلی و یک منطقه در شرق کشور شناسایی شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - بررسی ساختار فضایی ماهانه تابش موج بلند خروجی زمین (OLR) در ایران
  تیمور جعفری سید محمود حسینی صدیق
  هدف از این مطالعه بررسی و پهنه بندی ماهانه تابش موج بلند خروجی سطح زمین ایران می باشد. بدین منظور داده های تابش موج بلند خروجی زمین (OLR) طی دوره آماری 1398-1354 از پایگاه داده ncep/ncar استخراج و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. محاسبات مدل بر اساس میانگین دوره و تفکیک مکا چکیده کامل

  هدف از این مطالعه بررسی و پهنه بندی ماهانه تابش موج بلند خروجی سطح زمین ایران می باشد. بدین منظور داده های تابش موج بلند خروجی زمین (OLR) طی دوره آماری 1398-1354 از پایگاه داده ncep/ncar استخراج و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. محاسبات مدل بر اساس میانگین دوره و تفکیک مکانی (°5/2*°5/2) درجه انجام شد. جهت استخراج موج بلند زمین ایران از امکانات برنامه نویسی در محیط نرم افزار گردس و برای بررسی و پهنه بندی از نرم افزار GIS بهره گرفته شده است. یافته ها نشان داد با بررسی شاخص فضایی آماره Gi بیشنه لکه های داغ تابش موج بلند خروجی ماهانه ایران در سطح 99%، 95% درصد در ماه مرداد، تیر، خرداد، شهریور و مهرماه می باشد. لکه های داغ مطابق با مناطق کمربند گرمسیری و در عرضهای جغرافیایی پایین تر از 30 درجه شمالی است؛ و همچنین بیشینه لکه-های سرد در سطح 99%، 95% درصد در ماه بهمن، آذر، دی، اسفند، فروردین می باشد و بیشینه لکه های سرد تابش موج بلند خروجی زمین به صورت کمربندی از شمال شرق به سوی شمال غرب کشیده می شود و شامل نواحی شمال شرق، شمال و شمال غرب کشور و همچنین نواحی ارتفاعات شمالی کوه های زاگرس کشور را شامل می شود. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - هیدروپلیتیک هیرمند و بازتاب های فضایی آن در روابط ایران و افغانستان
  مهدی کریمی هادی  سیفی فرزاد قاسم  اصولی اودلو مجتبی شعیبی
  آب منشا حیات بر روی کره زمین است که امکان یافتن جایگزینی آن وجود ندارد، همینطور انتقال و شیرین کردن آب هزینه های زیاد دارد. با افزایش تقاضا برای منابع آب و آلوده شدن آب های سطحی و زیرزمینی در بسیاری از مناطق جهان، آب تبدیل به عاملی برجسته در روابط سیاسی بین کشورها شده و چکیده کامل

  آب منشا حیات بر روی کره زمین است که امکان یافتن جایگزینی آن وجود ندارد، همینطور انتقال و شیرین کردن آب هزینه های زیاد دارد. با افزایش تقاضا برای منابع آب و آلوده شدن آب های سطحی و زیرزمینی در بسیاری از مناطق جهان، آب تبدیل به عاملی برجسته در روابط سیاسی بین کشورها شده و احتمال وقوع منازعه و درگیری بر سر آن تشدید می گردد، به گونه ای که روابط دو کشور را در زمینه های مختلف متاثر می کند. عدم تطابق مرزهای سیاسی با مرزهای طبیعی و حوضه های آبریز رودخانه ها موجب شده است که امروزه بیش از 40 درصد از جمعیت جهان در مناطقی زندگی کنند که حوضه های آبریز آن ها بین دو یا چند کشور مشترک است. با توجه به روند افزایشی مصرف آب در بخش های فرادست رودخانه ها و منابع آبی، مشاجرات هیدروپلیتیک میان جوامع و ملت های ساکن در فرادست و فرودست نیز در حال افزایش است. رودخانه هیرمند علاوه بر کاهش بارندگی و خشکسالی، بوسیله ی سدهای احداث شده، آب ورودی به کشور ایران به شدت کاهش پیدا کرده است؛ و اثرات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و سیاسی(درسطح داخلی و بین المللی) بر جای گذاشته است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی در پی بررسی تبعات مناقشه بر سر آب در منطقه سیستان و بازتاب های فضایی این مناقشات می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که مهمترین بازتاب های هیدروپلیتیک هیرمند، در بحران آب در منطقه سیستان و متاثر ساختن روابط دو کشور ایران و افغانستان انعکاس دارد همینطور در داخل کشور ایران بازتاب های فضایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی داشته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - نقش ساختار کالبدی مساجد معاصر در ارتقای سرمایه اجتماعی مطالعه موردی : مسجد جامع ولی عصر شهر تهران
  احسان  قربانی محمود تیموری
  سرمایه‌ی اجتماعی در بطن روابط اجتماعی شکل می‌یابد و ساخته می‌شود ، نهاد ِ مقدس مسجد نقش مؤثری را در انسجام و همبستگی بین افراد بازی می‌کند که در شکل‌گیری تعهد و تعاون بین افراد حاضر در مسجد اثرگذار است. مقاله‌ی حاضر باهدف شناسایی اثرگذاری شاخص‌های ارتقای سرمایه اجتماعی چکیده کامل

  سرمایه‌ی اجتماعی در بطن روابط اجتماعی شکل می‌یابد و ساخته می‌شود ، نهاد ِ مقدس مسجد نقش مؤثری را در انسجام و همبستگی بین افراد بازی می‌کند که در شکل‌گیری تعهد و تعاون بین افراد حاضر در مسجد اثرگذار است. مقاله‌ی حاضر باهدف شناسایی اثرگذاری شاخص‌های ارتقای سرمایه اجتماعی بر ساختار کالبدی مساجد معاصر مطالعه موردی : مسجد ولی‌عصر در دستور کار قرارگرفته است. این پژوهش ازلحاظ هدف کاربردی و روش آن، توصیفی-تحلیلی است. در این فرایند، متناسب با داده‌های موردنیاز پژوهش، از روش کتابخانه‌ای و منابع مرجع استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه عمومی از بین 375 نفر مورد پرسش قرار گرفت و پرسشنامه تخصصی و طیف لیکرت پنج گزینه‌ای(خیلی کم تا خیلی زیاد) بود. دسته اول شامل متخصصان و مدیران شهری است که به تعداد 50 نفر به‌صورت تصادفی ساده انتخاب‌شده‌اند. نتایج به‌دست‌آمده از تکنیک دیمتل شاخص‌های مانند حس تعلق به مسجد،(15.17) تعهد به سازمان‌های داوطلبانه،(14.94) مشارکت در امور مذهبی و جشن‌ها،(14.58)، وجود فضاهای دسته‌جمعی در مسجد،(14.58) ، در جایگاه‌های اول تا سوم واقع‌شده‌اند و عامل‌هایی که مثبت هستند بیانگر میزان اثرگذاری آن‌ها است. دراین‌بین، شاخص‌هایی مانند تصور از ارزش‌های مشترک ،دسترسی مناسب به امکانات و تسهیلات مسجد، وجود فضاهای دسته‌جمعی در مسجد، حس تعلق به مسجد، وجود مکان فراغت در مسجد، مشارکت در امور مذهبی و جشن‌ها در جایگاه‌های نخست واقع‌شده‌اند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - بررسی و تحلیل فضایی شکاف دیجیتال و سطوح توسعه¬یافتگی (مطالعه موردی: استان خوزستان)
  سعید امان پور سارا   آموزگار مسلم عارفی
  امروزه ICT بعنوان یکی از مهمترین شاخص های توسعه یافتگی در نظر گرفته می شود و نقش اساسی در تحولات جوامع ایفا می کند. لذا تحلیل فضایی این شاخص برای درک تحولات جغرافیایی جوامع از ضروریات اساسی می باشد که باید به دقت بررسی گردد. هدف این مقاله که از لحاظ پژوهشی کاربردیست، ب چکیده کامل

  امروزه ICT بعنوان یکی از مهمترین شاخص های توسعه یافتگی در نظر گرفته می شود و نقش اساسی در تحولات جوامع ایفا می کند. لذا تحلیل فضایی این شاخص برای درک تحولات جغرافیایی جوامع از ضروریات اساسی می باشد که باید به دقت بررسی گردد. هدف این مقاله که از لحاظ پژوهشی کاربردیست، بررسی میزان بکارگیری شاخص‌های ICT در‌ سطح شهرستان‌های استان خوزستان با توجه به میزان برخورداریشان از شاخص‌های توسعه‌یافتگی می‌باشد. تکنیک گردآوری آمار و اطلاعات در این مقاله استفاده از روش‌های اسنادی و کتابخانه‌ای و مطالعۀ نشریات رسمی کشور است. جامعۀ آماری تحقیق، 24 شهرستان استان خوزستان و شاخص‌های مورد بررسی در این تحقیق 18 شاخص فناوری اطلاعات و همچنین 31 شاخص برای بررسی تعیین سطوح توسعه‌یافتگی آنها می‌باشد. در این تحقیق به دلیل نابرابری‌های توسعه در بین شهرستان های استان، ابتدا شهرستان‌ها براساس شاخص‌های توسعه‌یافتگی، به سه گروه برخوردار، نیمه برخوردار و محروم تقسیم‌ شدند. برای تعیین میزان شکاف دیجیتال بین شهرستان‌ها در هر گروه بر اساس میزان برخورداری از شاخص‌های ICT از تکنیک PROMTEHEE، استفاده شده و هرگروه خود به سه بخش برخوردار، نیمه برخوردار، و محروم تقسیم شده است. برای وزن‌دهی شاخص‌های مورد استفاده در سطح‌بندی از روش AHP استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که شهرستان‌های اهواز و هفتکل، به ترتیب دارای بالاترین و پایین‌ترین سطوح برخورداری از شاخص‌های توسعه‌یافتگی و شهرستان‌های ایذه، شادگان و اندیکا برخوردارترین شهرستان‌ها و آبادان، رامهرمز و باوی محروم‌ترینها از لحاظ شاخص‌های ICT دربین سایر شهرستان‌ها هستند. پرونده مقاله