نقش پیشبینیکننده کمالگرایی والدین برفرسودگی تحصیلی و تابآوری دانشآموزان
الموضوعات : Psychology
لیلا سهرابی زاده
1
,
مجید ضرغام حاجبی
2
1 - گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2 - گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
الکلمات المفتاحية: کمالگرایی والدین, فرسودگی تحصیلی, تابآوری, دانش آموزان,
ملخص المقالة :
هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین کمالگرایی والدین و فرسودگی تحصیلی و تابآوری دانشآموزان دوره دوم ابتدایی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان دوره دوم مقطع ابتدایی ناحیه سه شهر قم در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ به تعداد ۷۱۵۳ نفر بود که با استفاده از جدول برآورد مورگان، تعداد ۳۶۰ نفر بهروش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. نوع پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای کمالگرایی شورت (SPQ)، تابآوری کانر و دیویدسون (CD-RISC) و پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو (ABQB) استفاده شد. تحلیل دادهها با استفاده از رگرسیون چندگانه همزمان نشان داد که بین کمالگرایی والدین با فرسودگی تحصیلی و تابآوری دانشآموزان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین، بین تابآوری و فرسودگی تحصیلی دانشآموزان نیز رابطه معناداری مشاهده شد. نتایج حاصله میتواند به درک بهتر تأثیر کمالگرایی والدین بر وضعیت تحصیلی و روانی دانشآموزان کمک کرده و در طراحی برنامههای مداخلهای و آموزشی برای کاهش فرسودگی و افزایش تابآوری دانشآموزان مؤثر باشد.
ابوالمعالی، خدیجه، هاشمیان، کیانوش و اعرابیان، اقدس. (1398). تبیین فرسودگی تحصیلی براساس الگوی ارتباط والد-فرزند با میانجیگری تابآوری و توانایی حل مسئله، نشریه روانشناسی، 23(1)، 50-65. http://www.iranapsy.ir/Article/21428
اکبری، بهمن، علیپور ،گیتا و حسینزاده فرسی، زهرا نیلوفر. (1398).مقایسه ابعاد کمالگرایی، نظم جویی هیجانی و خودآگاهی در افراد مبتلا به بیماری قلب و عروق و سالم. رویش روان شناسی. ۸ (8)، ۳۲-۲۵. http://frooyesh.ir/article-1-1414-fa.html
آرمین، مریم، سهرابی، نادره، و کاظمی، سلطانعلی. (1390). رابطه ابعاد کمالگرایی والدین با عزت نفس و خودکارآمدی فرزندان. روشها و مدلهای روان شناختی، 2(ویژه نامه)، 15-28. https://sid.ir/paper/227465/fa
اورنگ، طوبا، حسینیان، سیمین، یزدی، سیده منور و ثمری، علی اکبر. (1403). تدوین الگوی آموزش خودمراقبتی روان شناختی و اثربخشی آن بر تابآوری دختران نوجوانان آسیب پذیر شهر تهران. فصلنامه فرهنگی- تربیتی زنان و خانواده, 19(68), 257-274 20.1001.1.26454955.1403.19.68.5.8 .
بشارت، محمدعلی. (1382). قابلیت اعتماد (اعتبار) و درستی (اعتبار) مقیاس کمالگرایی مثبت و منفی. مجله علوم روانشناختی، 2(8)، 346-359. https://sid.ir/paper/438219/fa
ذاکری گورزانگی، مرضیه. (1398). بررسی ارتباط ابعاد کمالگرایی با خلاقیت در بین دانش آموزان پایه پنجم و ششم ابتدایی مدارس شاهد ناحیه یک بندرعباس. پژوهشنامه اورمزد، -(49 (ضمیمه شماره 2) )، 78-94. https://sid.ir/paper/518141/fa
سرشار، عاطفه، ملتفت، قوام و نیکدل، فریبرز. (1396). بررسی رابطه کمالگرایی و سازگاری هیجانی با نقش واسطه باورهای انگیزشی، نشریه روانشناسی، 21 (4)، 412-427. http://iranapsy.ir/Article/22205
نجفی مرغملکی، عباس، کنیش بچاری، عقیل، ناصری مارندگان، راضیه و معرف انزابی، فاطمه زهرا. (1400). بررسی چگونگی تأثیر پذیری دانش آموزان از تابآوری ونقش آن در زندگی وتحصیل.ماهنامه پایاشهر، دوره: 3، شماره: 29،https://civilica.com/doc/1921222
نعامی, عبدالزهرا . (1388). رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات روانشناختی, 5(3), 117-134. doi: 10.22051/psy.2009.1609
فرزانه یزدانی، راضیه شیخ الاسلامی، (1398). رابطه بین کمالگرایی و بهزیستی فضیلت گرا: نقش واسطه ای خودشفقت ورزی، نشریه روانشناسی، 23(3)، 269-285. http://iranapsy.ir/Article/21612
Abolmaali, K., & Mahmudi, R. (2013). The prediction of academic achievement based on resilience and perception of the classroom environment. Open Science Journal of Education, 1(1), 7-12. https://www.researchgate.net/publication/360889137
Akbari, M., Mokarami, H., Cousins, R., Taghanaki, C. R., Kaveh, M. H., & Jahangiri, M. (2024). Development and Validation of a Resilience Skills Questionnaire for Health Sector Professionals Based on Social Cognitive Theory. BioMed Research International, 2024(1), 5660620. https://doi.org/10.1155/2024/5660620
Al-Awad, F. A. (2024). Academic burnout, stress, and the role of resilience in a sample of Saudi Arabian medical students. Medical Archives, 78(1), 39. https://doi.org/ 10.5455/medarh. 2024. 78.39-43
Arbinaga, F. (2023). Resilient behaviors in music students: Relationship with perfectionism and self-efficacy. Behavioral Sciences, 13(9), 722. https://doi.org/10.3390/bs13090722
Austria, K. V. E., Fukushi, Y. C., Langomes, K. A. A., Panoril, B. C., Singh, M. G. D., & Montano, R. L. T. (2024). Perceived Parental Perfectionism as a Predictor of the Impostor Phenomenon Among Filipino Honor Students. Psychological Studies, 1-12. DOI:10.1007/s12646-024-00793-3
Bagdžiūnienė, D., Žukauskaitė, I., Bulotaitė, L., & Sargautytė, R. (2025). Study and personal resources of university students' academic resilience and the relationship with positive psychological outcomes. Frontiers in psychology, 16, 1517359. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2025.1517359
Barton, G., McKay, L., Garvis, S., & Sappa, V. (2020). Introduction: Defining and theorising key concepts of resilience and well-being and arts-based research. Arts-based research, resilience and well-being across the lifespan, 1-12. doi: 10.1007/978-3-030-26053-8_1
Bask, M., & Salmela-Aro, K. (2013). Burned out to drop out: Exploring the relationship between school burnout and school dropout. European journal of psychology of education, 28, 511-528. https://doi.org/10.1007/s10212-012-0126-5
Çerkez, Y. (2017). Psychological resilience in adolescents: The effect of perfectionism. International Journal of Educational Sciences, 19(2-3), 96-103. DOI:10.1080/09751122.2017.1393953
Chang, E., Seong, H., & Lee, S. M. (2020). Exploring the relationship between perfectionism and academic burnout through achievement goals: a mediation model. Asia Pacific Education Review, 21, 409-422. https://doi.org/10.1007/s12564-020-09633-1
Choi, H., Cho, S., Kim, J., Kim, E., Chung, J., & Lee, S. M. (2022). The mediating effect of introjected motivation on the relation between perfectionism and academic burnout. Journal of Psychologists and Counsellors in Schools, 32(2), 207-219. DOI:10.1017/jgc.2020.8
Connor, K. M., & Davidson, J. R. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor‐Davidson resilience scale (CD‐RISC). Depression and anxiety, 18(2), 76-82. DOI: 10.1002/da.10113
Cowie, M. E., Nealis, L. J., Sherry, S. B., Hewitt, P. L., & Flett, G. L. (2018). Perfectionism and academic difficulties in graduate students: Testing incremental prediction and gender moderation. Personality and Individual Differences, 123, 223-228. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.11.027
Evers, K., Chen, S., Rothmann, S., Dhir, A., & Pallesen, S. (2020). Investigating the relation among disturbed sleep due to social media use, school burnout, and academic performance. Journal of adolescence, 84, 156-164. DOI: 10.1016/j.adolescence.2020.08.01
1 Fjermestad-Noll, J., Ronningstam, E., Bach, B. S., Rosenbaum, B., & Simonsen, E. (2020). Perfectionism, shame, and aggression in depressive patients with narcissistic personality disorder. Journal of personality disorders, 34(Supplement), 25-41. DOI: 10.1521/pedi.2020.34.supp.25
García-Izquierdo, M., Ríos-Risquez, M. I., Carrillo-García, C., & Sabuco-Tebar, E. D. L. Á. (2018). The moderating role of resilience in the relationship between academic burnout and the perception of psychological health in nursing students. Educational Psychology, 38(8), 1068-1079. DOI:10.1080/01443410.2017.1383073
Hasan, H., Sugiharto, D. Y. P., & Sunawan, S. (2019). Group counseling of cognitive behavior with self instruction technique on self efficacy and academic burnout. Jurnal Bimbingan Konseling, 8(1), 91-96.
Hikmah, M., Japar, M., & Sunawan, S. (2020). Improving Control Beliefs and Reducing Academic Burnout Using Cognitive Behavioral Therapy Group Counseling With Cognitive Restructuring Technique. Jurnal Bimbingan Konseling, 9(3), 138-144. DOI 10.15294/JUBK.V9I3.41099
Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: a new attempt at conceptualizing stress. American psychologist, 44(3), 513. https://doi.org/10.1037/0003-066X.44.3.513
Hobfoll, S. E. (2002). Social and psychological resources and adaptation. Review of general psychology, 6(4), 307-324. https://doi.org/10.1037/1089-2680.6.4.307
Hobfoll, S. E. (2011). Conservation of resource caravans and engaged settings. Journal of occupational and organizational psychology, 84(1), 116-122. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.2010.02016.x
Kalsum, U., Wibowo, M. E., & Japar, M. (2022). The Effectiveness of Group Counseling Acceptance and Commitment Therapy to Reduce Students’ Academic Burnout. Jurnal Bimbingan Konseling, 11(1), 16-22. DOI 10.15294/JUBK.V11I1.55670
Kamalpour, S., Azizzadeh-Forouzi, M., & Tirgary, B. (2017). A study of the relationship between resilience and academic burnout in nursing students. Strides in Development of Medical Education, 13(5), 476-487. ID: 148603888
Kotzé, M., & Kleynhans, R. (2013). Psychological well-being and resilience as predictors of first-year students' academic performance. Journal of psychology in Africa, 23(1), 51-59. DOI:10.1080/14330237.2013.10820593
Kruger, K., Jellie, J., Jarkowski, O., Keglevich, S., & On, Z. X. (2023). Maladaptive and Adaptive Perfectionism Impact Psychological Wellbeing Through Mediator Self-Efficacy Versus Resilience. International Journal of Psychological Studies, 15(3), 1-46. DOI:10.5539/ijps.v15n3p46
Lin, S. H., & Huang, Y. C. (2014). Life stress and academic burnout. Active Learning in Higher Education, 15(1), 77-90. https://doi.org/10.1177/1469787413514651
Ljubin-Golub, T., Rijavec, M., & Olčar, D. (2020). Student flow and burnout: The role of teacher autonomy support and student autonomous motivation. Psychological Studies, 65(2), 145-156. https://doi.org/10.1007/s12646-019-00539-6
Luo, Y., Liang, J., & Jiang, Y. (2021). The Effect of Positive Perfectionism on Academic Burnout Among Middle-School Students: Mediating Role of Emotional Stability and Moderating Effect of Teacher-Student Relationships. International Journal of Secondary Education, 9(4), 115. DOI:10.11648/j.ijsedu.20210904.13
Luo, Y., Wang, Z., Zhang, H., Chen, A., & Quan, S. (2016). The effect of perfectionism on school burnout among adolescence: The mediator of self-esteem and coping style. Personality and Individual Differences, 88, 202-208. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.08.056
Muliasari, M., Sugiyo, S., & Sunawan, S. (2019). Mediating effect of career decision self-efficacy on the relation of perfectionism to career indecision. Jurnal Bimbingan Konseling, 8(3), 92-99. DOI https://doi.org/10.15294 /jubk.v9i1.29128 Abstract
Mwangi, C. N., Okatcha, F. M., Kinai, T. K., & Ireri, A. M. (2015). Relationship between academic resilience and academic achievement among secondary school students in Kiambu County, Kenya. DOI:10.4172/ijscp.S2-003
Nanda, J. M. R., Sugiyo, S., & Sunawan, S. (2022). The Relationship between Perfectionism and Students’ Academic burnout. Jurnal Bimbingan Konseling, 11(3), 175-182. DOI 10.15294/JUBK.V11I3.60593 Neenan, M. (2017). Developing resilience: A cognitive-behavioural approach. Routledge. doi.org/10.4324/9781315189178
Nouri, Z., Nashrodkoli, R. H., & Habibzadeh, K. (2024). The Relationship between Narcissism, Perfectionism, and Parenting Styles: The Mediating Role of Coping Styles. Journal of Assessment and Research in Applied Counseling (JARAC), 6(3), 90-98. https://doi.org/10.61838/kman.jarac.6.3.10
Ólafsdóttir, E. L. (2022). Multidimensional Perfectionism and Academic Burnout in University Students: The Moderating Role of Autonomy Support.http://lup.lub.lu.se/student-papers/record/9091236
Oyoo, S. A., Mwaura, P. M., & Kinai, T. (2018). Academic resilience as a predictor of academic burnout among form four students in Homa-Bay County, Kenya. International Journal of Education and Research, 6(3), 187-200. http://ir-library.ku.ac.ke/handle/123456789/23089
Panganiban, T., Camarador, R., Tagare, R., Jr., Lobo, J., Sinag, J. M., Quibral, J., . . . Payumo, A. (2025). Interweaving perceived instructors’ emotional support and students’ academic resilience in the
physical education context through the lens of mindset and attachment theories. Sportis Scientific Journal of School Sport Physical Education and Psychomotricity, 11, 1-20. doi: 10.17979/sportis.2025.11.1.11202
Popa-Velea, O., Diaconescu, L., Mihăilescu, A., Jidveian Popescu, M., & Macarie, G. (2017). Burnout and its relationships with alexithymia, stress, and social support among Romanian medical students: a cross-sectional study. International journal of environmental research and public health, 14(6), 560. doi: 10.3390/ijerph14060560
Romano, L., Consiglio, P., Angelini, G., & Fiorilli, C. (2021). Between academic resilience and burnout: the moderating role of satisfaction on school context relationships. European journal of investigation in health, psychology and education, 11(3), 770-780. DOI: 10.3390/ejihpe11030055
Rudman, A., & Gustavsson, J. P. (2012). Burnout during nursing education predicts lower occupational preparedness and future clinical performance: A longitudinal study. International journal of nursing studies, 49(8), 988-1001. https://doi.org/ 10.1016/j.ijnurstu.2012.03.010
Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2024). Self-determination theory. In Encyclopedia of quality of life and well-being research (pp. 6229-6235). Cham: Springer International Publishing. DOI:10.1007/978-3-031-17299-1_2630
Sachser, N., Hennessy, M. B., & Kaiser, S. (2018). The adaptive shaping of social behavioural phenotypes during adolescence. Biology Letters, 14(11), 20180536. DOI: 10.1098/rsbl.2018.0536
Smith, K. J., & Emerson, D. J. (2021). Resilience, psychological distress, and academic burnout among accounting students. Accounting Perspectives, 20(2), 227-254. https://doi.org/10.1111/1911-3838.12254
Susanti, P. D., Wibowo, M. E. W. M. E., & Mulawarman, M. (2019). The effectiveness of acceptance and commitment therapy counseling and mindfulness-based cognitive counseling to reduce school burnout. Jurnal Bimbingan Konseling, 8(4), 173-178. https://journal.unnes.ac.id/sju/jubk/article/view/34352
Terry-Short, L. A., Owens, R. G., Slade, P. D., & Dewey, M. E. (1995). Positive and negative perfectionism. Personality and individual differences, 18(5), 663-668. https://doi.org/10.1016/0191-8869(94)00192-U
Tran, T. X., Vo, T. T. T., & Ho, C. (2023). From academic resilience to academic burnout among international university students during the post-COVID-19 new normal: An empirical study in Taiwan. Behavioral Sciences, 13(3), 206. https://doi.org/10.3390/bs13030206
Wang, L., Lin, C., Han, C., Huang, Y., Hsiao, P., & Chen, L. (2021). Undergraduate nursing student academic resilience during medical surgical clinical practicum: A constructivist analysis of Taiwanese experience. Journal of Professional Nursing, 37(3), 521-528. doi: 10.1016/j.profnurs.2021.02.004.
Yu, X., & Wang, H. (2024). The influence of family upbringing on test anxiety of college students: The mediating role of perfectionism. Applied & Educational Psychology, 5(3), 104-113. DOI: 10.23977/appep.2024.050314