جستاری بر سیاست کیفری افتراقی نظام حقوقی ایران در شرایط جنگ نظامی
الموضوعات : Criminal law and criminologyامیرحسین یوسف نیا 1 , محمدرضا شکردایی 2 , مجید متین راسخ 3
1 - کارشناسی ارشد پیوسته علوم قضایی، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران
2 - گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، شهر قدس، ایران
3 - دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، قاضی بازنشسته، مدرس دانشگاه دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، شهر قدس، ایران
الکلمات المفتاحية: شرایط جنگی, سیاست کیفری, سیاست افتراقی, قانون, جنگ نظامی,
ملخص المقالة :
اتخاذ تصمیم و تعیین تدابیر لازم در شرایط فوق العاده از جمله بایسته هایی است که دولتمردان می باید در خط و مشی قواعد مسلم حقوقی از جمله جرایم و مجازاتها به ارمغان آورند. این مهم، همواره با اقتباس از شرایط غیرعادی پیش آمده ای است که بینش سیاسی را به سوی تفکر و تامل مقتضی، پیرامون مقابله با این شرایط از طریق باید و نبایدها می برد. جنگ گرم یا همان درگیری مستقیم نظامیِ دو کشور با یکدیگر نیز از این شرایط مستثنا نیست، بلکه این موضوع، وضعیتی را ایجاد می کند که در آن قواعد محرز کیفری پیرامون انواع دادرسی کیفری، شعبات تخصصی محاکم، جرایم مرتبط با جنگ، دستورات مقامات ذیصلاح، نقیصه های قانونی، اعلام جنگ و شرایط جنگی و تبیین و تعیین این وضعیت به غایت عمومی به تدبیر و تصمیم می رسد. علی ای حال سیاست کیفری نظام حقوقی ایران با رعایت کلیه قوانین بین الملل و احترام به اراضی و متعلقات سرزمین های دیگر و پرهیز از هرگونه تهاجم همواره مبتنی بر قواعد صلح آمیز است؛ ولیکن این موضوع بدان تعبیر نیست که نظام حقوقی ایران با پشتوانه ولایت امرمسلمین و نیروهای غیور مسلح نسبت به نقض حریم زمینی، دریایی و هوایی و هرگونه تهاجم به خاک مقدس ایران زمین بی تفاوت باشد، بلکه پاسخی کوبنده و بیچاره کننده به فرمایش مقام معظم ولایت مسلمین جهان، حضرت امام خامنه ای در انتظار متجاوزان خواهد بود. علیهذا پیرو این جستار به موضوع سیاست کیفری نظام حقوقی ایران در شرایط جنگ گرم برای سلب ثقل مفهوم و تجویز معلوم پژوهشی به عمل آمده که با گردآوری مفاهیم مورد اشاره در قالب این مقال معرفی می گردد.
قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران
قانون آیین دادرسی کیفری
قانون مجازات اسلامی
قانون مقابله با اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی علیه صلح و امنیت
قانون تخلفات زمان جنگ و مجازاتهای آنها
طرح تشدید مجازات جاسوسی و همکاری با رژیم صهیونیستی
لازرژ، کریستین، برگرداننده نجفی ابراند آبادی، علی حسین، ۱۴۰۱، درآمدی بر سیاست جنایی، چاپ دهم، انتشارات میزان
اردبیلی، محمدعلی، ۱۳۹۷، حقوق جزای عمومی جلد دوم، چاپ پنجاهم، انتشارات میزان
ره پیک، حسن، ۱۳۹۸، مقدمه علم حقوق، چاپ پانزدهم، انتشارات خرسندی
کامفر، بهداد، ۱۴۰۳، دوره پیشرفته حقوق، جزای عمومی و اختصاصی، چاپ شانزدهم، انتشارات اندیشه نوین پژوهش
نوربها، رضا، ۱۳۹۰، زمینه حقوق جزای عمومی، چاپ سی و دوم، انتشارات گنج دانش
گلدوزیان، ایرج، ۱۴۰۰، محشای قانون مجازات اسلامی، چاپ دهم، انتشارات مجد
منصورآبادی، عباس، ۱۳۹۷، کلیات حقوق جزا، چاپ چهاردهم، انتشارات میزان
غفوری، احمد، ۱۳۹۹، شرح آزمونی قانون مجازات اسلامی، چاپ پنجاه و پنج، انتشارات آریاداد
محقق داماد، سید مصطفی، ۱۴۰۱، قواعد فقه ۴ بخش جزایی، چاپ چهل و سوم، مرکز نشرعلوم اسلامی
موسوی خویی، آیت الله العظمی سید ابوالقاسم، ۱۳۹۸، منهاج الصالحین، انتشارات مدرسه امام باقر العوم (ع)، جلد دوم
ضیایی بیگدلی، محمدرضا، ۱۳۸۵، حقوق بین الملل عمومی، چاپ بیست و سوم، انتشارات گنج دانش
موسی زاده، رضا، ۱۳۹۶، بایسته های حقوق بین الملل عمومی، چاپ بیست و هفتم، نشر میزان
References
Constitution of the Islamic Republic of Iran.
Code of Criminal Procedure.
Islamic Penal Code.
Law on Confronting Hostile Acts by the Israeli Regime against Peace and Security.
Law on War Offenses and Their Punishments.
Draft Bill on the Increase of Punishments for Espionage and Collaboration with the Israeli Regime.
Lazare, Christian. (2022 / 1401 SH). Introduction to Criminal Policy (10th ed.). Translated by Najafi Ebrand Abadi, Ali Hossein. Tehran: Mīzān Publishing.
Ardebili, Muhammad-Ali. (2018 / 1397 SH). General Criminal Law (Vol. 2, 50th ed.). Tehran: Mīzān Publishing.
Rah-Payek, Ḥasan. (2019 / 1398 SH). Introduction to Jurisprudence (15th ed.). Tehran: Khorsandi Publishing.
Kamfar, Behzad. (2024 / 1403 SH). Advanced Law Course, General and Special Criminal Law (16th ed.). Tehran: Andisheh Novin Research Publishing.
Norbahā, Reza. (2011 / 1390 SH). Foundations of General Criminal Law (32nd ed.). Tehran: Ganj-e Danesh Publishing.
Goldouzian, Iraj. (2021 / 1400 SH). Commentary on the Islamic Penal Code (10th ed.). Tehran: Majd Publishing.
Manṣūrābādī, ‘Abbās. (2018 / 1397 SH). General Principles of Criminal Law (14th ed.). Tehran: Mīzān Publishing.
Ghāfūrī, Aḥmad. (2020 / 1399 SH). Annotated Commentary on the Islamic Penal Code (55th ed.). Tehran: Aryādād Publishing.
Muḥaqqiq Damād, Sayyid Muṣṭafā. (2022 / 1401 SH). Fiqh Rules: Criminal Section (43rd ed.). Qom: Islamic Sciences Publishing Center.
Mūsawī Khū’ī, Ayatollah al-‘Uẓmā Sayyid Abū al-Qāsim. (2019 / 1398 SH). Minhāj al-Ṣāliḥīn (Vol. 2). Qom: Imam Bāqir (a) School Publishing.
Zīyā’ī Bīgdilī, Muhammad-Rezā. (2006 / 1385 SH). Public International Law (23rd ed.). Tehran: Ganj-e Danesh Publishing.
Mūsī Zādah, Reza. (2017 / 1396 SH). Essentials of Public International Law (27th ed.). Tehran: Mīzān Publishing.