نگاهی به بطلان نسبی در نظام حقوق خصوصی ایرانو فرانسه
محورهای موضوعی : Private law
1 - گروه حقوق و علوم قضایی، دانشکده حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری، تهران، ایران
کلید واژه: بطلان نسبی, عدم نفوذ, حقوق ایران, حقوق فرانسه, عقد, فسخ, قرارداد,
چکیده مقاله :
این تحقیق به بررسی و مقایسه مفاهیم و آثار بطلان نسبی و عدم نفوذ در حقوق ایران و فرانسه میپردازد. در حقوق ایران، مفهوم عدم نفوذ بیشتر در شرایطی که عقد فاقد رضایت معتبر است، بهکار میرود و این عقد تا زمانی که طرفین آن را تأیید نکنند، فاقد اثر است. در مقابل، در حقوق فرانسه، بطلان نسبی به عقدی اطلاق میشود که با وجود داشتن آثار قانونی از ابتدا، در صورت درخواست یکی از طرفین، قابلیت ابطال دارد. تفاوتهای کلیدی بین این دو مفهوم در نحوه اعمال آثار حقوقی آنها و نحوه اصلاح عقد پس از تشخیص نقص موجود در آن است. این مقاله به تحلیل دقیق این دو مفهوم و تطبیق آنها با قوانین ایران و فرانسه میپردازد. در نهایت، ضمن تبیین این تفاوتها، پیشنهادهایی برای انطباق مقررات حقوقی ایران با نهاد بطلان نسبی در نظام حقوقی فرانسه ارائه میشود.
This study examines and compares the concepts and effects of relative nullity and non-effectiveness in the private law systems of Iran and France. In Iranian law, the concept of non-effectiveness is primarily applied when a contract lacks valid consent, rendering it ineffective until confirmed by the parties involved. In contrast, in French law, relative nullity refers to a contract that, while having legal effects from the outset, can be annulled upon request by one of the parties. The key differences between these two concepts lie in how their legal effects are applied and how a contract can be modified after identifying a defect. This article provides a detailed analysis of both concepts and compares them with the laws of Iran and France. Finally, the paper offers suggestions for aligning Iranian legal provisions with the institution of relative nullity in the French legal system.
امامی، حسن، 1386، حقوق مدنی، جلد چهارم، چاپ نوزدهم، تهران، انتشارات اسلامیه.
اسماعیلی، مهدی، 1383، بررسی تطبیقی نظریه بطلان قراردادها در حقوق ایران و فرانسه، مجله گواه، شماره1.
بزرگمهر، امیرعباس و مهرانی، غزل، 1396، اصلاحات در قانون تعهدات فرانسه، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه عدالت.
حائری شاهباغ، علی، 1382، شرح قانون مدنی، جلد دوم، چاپ دوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
طباطبایی، علی محمد، 1331، بطلان، انحلال و فسخ عقد، مجله کانون وکلاء، دوره اول، شماره 29.
عدل، مصطفی، 1378، حقوق مدنی، چاپ دوم، تهران، انتشارات طه.
قبولی درافشان، سیدمحمدمهدی و محسنی، سعید، 1390، قلمرو بطلان نسبی، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، شماره 34.
کاتوزیان، ناصر، 1385، قواعد عمومی قراردادها، ج2، چاپ هفتم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
کریمی، عباس، 1391، تلاشی برای ساماندهی نظریه عدم نفوذ مراعی، فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی، شماره 58.
محسنی، سعید و قبولی درافشان، سیدمحمدمهدی، 1389، مفهوم و آثار بطلان نسبی، مجله دانش و توسعه، شماره 33.
نعمتاللهیاردستانی، ریحانه، 1388، بررسی وضعیت عدم نفوذ در اعمال حقوقی و مقایسه آن با بطلان نسبی، پایاننامه کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
Flour, J., Aubert, J. L., & Savaux, E. 2002. Les obligation, L acte juridique. In A.colin & delta (Eds.), (2ed.). Paris.
Marity, G., & Raynaud, P.1988. Droit Civil, Les obligations (2ed. Vol.1) Paris: Sirey
Mazeauds, H.L.e.j., & chabas, F.1985. Lecons de Droit civil (7ed.vol.2). paris: Editions Montchrestien.
قانون مدنی مصوب 1307
قانون دریایی مصوب 1343
لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347
قانون مدنی تعهدات فرانسه مصوب 2016
References
Imami, Hassan, 2007, Civil Law, Volume 4, 19th edition, Tehran, Islamieh Publications.
Esmaeili, Mahdi, 2004, Comparative Study of the Theory of Contract Nullity in Iranian and French Law, Gavah Journal, Issue 1.
Bozorgmehr, Amir Abbas & Mehrani, Ghazal, 2017, Reforms in the French Law of Obligations, 1st edition, Tehran, Edalat University Publications.
Haeri Shahbakh, Ali, 2003, Commentary on the Civil Code, Volume 2, 2nd edition, Tehran, Ganj Danesh Publications.
Tabatabai, Ali Mohammad, 1952, Nullity, Dissolution, and Termination of Contract, Bar Association Journal, 1st series, Issue 29.
Adl, Mostafa, 1999, Civil Law, 2nd edition, Tehran, Taha Publications.
Ghabouli Drafshan, Seyed Mohammad Mahdi & Mohseni, Saeed, 2011, The Scope of Relative Nullity, Journal of Public Law Research, Issue 34.
Katouzian, Nasser, 2006, General Principles of Contracts, Volume 2, 7th edition, Tehran, Enteshar Publishing Co.
Karimi, Abbas, 2012, An Effort to Organize the Theory of Non-Effect of Contracts, Judicial Law Views Quarterly, Issue 58.
Mohseni, Saeed & Ghabouli Drafshan, Seyed Mohammad Mahdi, 2010, The Concept and Effects of Relative Nullity, Science and Development Journal, Issue 33.
Nematollahi Ardestani, Reyhaneh, 2009, A Study of the Status of Non-Effect in Legal Acts and its Comparison with Relative Nullity, Master's Thesis in Private Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Tehran Center.
Flour, J., Aubert, J. L., & Savaux, E., 2002. Les obligation, L'acte juridique. In A. Colin & Delta (Eds.), (2nd ed.). Paris.
Marity, G., & Raynaud, P., 1988. Droit Civil, Les obligations (2nd ed., Vol. 1), Paris: Sirey.
Mazeauds, H.L. e.j., & Chabas, F., 1985. Leçons de Droit civil (7th ed., Vol. 2). Paris: Editions Montchrestien.
Civil Code, 1928
Maritime Law, 1964
Law on the Amendment of Some Parts of the Commercial Code, 1968
French Civil Code on Obligations, 2016